Policjanci w służbie historii Mariusz Rozwód - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja I -

ZSE i III LO im.gen. W. Andersa w Chełmie, ul. Sienkiewicza 22, 22-100 Chełm

Mariusz Rozwód

Weronika Szpunar

Aleksandra Palik

Natalia Siemczuk

Chełm, Sielec

Południowa część miasta Chełma jest wskazywana jako obszar, w którego obronie walczył batalion policyjny zorganizowany przez kom. Jana Zygmunta Kotlarewicza - p.o. Powiatowego Komendanta Policji w Chełmie. Gotowość batalionu datowana jest na okres od 8 do 21 sierpnia 1920 r. W dniach 17/18 sierpnia 1920 r. policjanci stoczyli szereg potyczek z wojskami sowieckimi na południe od Chełma, w tym pod miejscowością Sielec. Zdjęcie nr 1 - przedstawia widok z prawdopodobnej linii wojsk sowieckich podczas potyczki w dniu 17 sierpnia 1920 r. pod Sielcem. Zdjęcie nr 2 - widok na Sielec z tzw. Górki Chełmskiej.



Zdjęcie nr 3 - przedstawia prawdopodobne miejsce okopów 2 kompanii batalionu policyjnego w okresie 10-13 sierpnia 1920 r. (obecnie skrzyżowanie ul. 3-maja z ul. Wojsławicką). W głębi droga wiodąca w kierunku wsi Strupin.

Lekcja historii została przeprowadzona w dniu 14 czerwca 2017 r. Do udziału w niej zaprosiliśmy policjantów Komendy Miejskiej Policji w Chełmie i uczniów naszej szkoły. W lekcji uczestniczyły 44 osoby (32 uczniów, 10 policjantów i 2 nauczycieli). Lekcja prowadzona była przez trzy uczestniczki konkursu: Aleksandrę Palik, Natalię Siemczuk i Weronikę Szpunar. Celem lekcji było zapoznanie jej uczestników z udziałem Policji Państwowej w walkach w wojnie z Rosją Radziecką w 1920 roku, ze szczególnym uwzględnieniem terenu naszego powiatu oraz organizacją Policji Państwowej na terenie Powiatu Chełmskiego. Osoby prowadzące część pierwszą i trzecią wykorzystały przygotowaną przez siebie prezentację multimedialną. Na przeprowadzenie lekcji zarezerwowano dwie jednostki lekcyjne po 45 minut. Pierwsza część lekcji została przeprowadzona przez Aleksandrę Palik. Wskazała ona na działania władz państwowych w okresie lipca i sierpnia 1920 roku, które formalnie umożliwiły udział Policji Państwowej w działaniach wojskowych. Omówione zostały także takie elementy związane z formowaniem, udziałem w walkach i rozwiązaniem dwóch najbardziej znanych oddziałów Policji Państwowej. Następnie zostały przekazane informacje dotyczące walk z udziałem policjantów niewchodzących w skład 3 Szwadronu Dywizjonu Jazdy Ochotniczej i 213 Pułku Piechoty, w tym walk, które miały miejsce na terenie naszego powiatu.Następnie Natalia Siemczuk przeprowadziła część lekcji pod nazwą „Kto jest kim”. Uczestnicy lekcji zostali podzieleni w taki sposób, aby w każdej grupie byli policjanci i uczniowie.Prawidłową odpowiedź udzieliła grupa 4.Trzecią część lekcji poprowadziła Weronika Szpunar, która przedstawiła postacie komendantów powiatowych Policji Państwowej Powiatu Chełmskiego. Omówiła także lokalizację posterunków P.P. i zachodzące zmiany w tym zakresie w okresie międzywojennym. Podczas prezentowania informacji o przestępczości na terenie Powiatu Chełmskiego przedstawiła informacje dotyczące ciekawszych zdarzeń z tamtego okresu.Na zakończenie, po prezentacji naszego filmu przygotowanego w ramach konkursu, odbyło się podsumowanie lekcji przeprowadzone przez Zastępcę Dyrektora Szkoły p. Cezarego Stopę.

Jan Zygmunt Kotlarewicz

ur.08.04.1892 r., zm. 28 listopada 1951 r.

Ojciec Aleksander (uczestnik Powstania Styczniowego) był głównym ogrodnikiem w majątku Złoty Potok należącym do Karola hr. Raczyńskiego. Przed wstąpieniem do policji Jan Kotlarewicz był żołnierzem w 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich, a po odzyskaniu niepodległości służył w kawalerii w stopniu porucznika. Od 1 sierpnia 1919 r. pełnił obowiązki Komendanta Powiatowego Policji w Chełmie. Mianowany został na to stanowisko od dnia 20.10.1920 r. a zwolniony z niego z dniem 10.05.1921 r. W sierpniu 1920 r. dowodził dwiema kompaniami policjantów, biorącymi udział w obronie Chełma. W dniu 24 lipca 1921 r. uczestniczył w obchodach drugiej rocznicy powołania Policji Państwowej, zasiadając m.in. w składzie komisji sędziowskiej zawodów, które odbyły się siedzibie Rezerwy Konnej IV-go Okręgu PP w Elizówce. W 1925 roku służył w Toruniu (prawdopodobnie w urzędzie śledczym), gdzie prowadził m.in. sprawę zabójstwa policjanta post. Stanisława Szymczaka ochraniającego Urząd Skarbowy w Chojnicach. Jego nazwisko pojawiło się także w artykule dot. poświęcenia pomnika pierwszego Wojewody Pomorskiego Stefana Łaszewskiego, wymieniony tam jest w stopniu komisarza. W trakcie tej uroczystości został odznaczony Medalem 3-maja. W 1926 roku nadal w Toruniu, wzmianka o tzw. łańcuchu składek pomocy dla bezrobotnych. W 1927 r. uczestniczył w pracach zespołu technicznego budowy Pomnika Legionistów w Szczypiornie oraz w pracach komitetu organizacyjnego zjazdu legionistów w sierpniu 1927r. W 1930 roku brał udział w pracach Komitetu Głównego organizującego uroczystości związane ze złożeniem przez policjantów hołdu Zwycięskiemu Wodzowi w 10 rocznicę zwycięstwa oręża polskiego. W drugiej połowie 1931 roku powołany zostaje na stanowisko Zastępcy Komendanta Policji Państwowej w m. st. Warszawa, będąc przed powołaniem oficerem inspekcyjnym w tej jednostce. W 1932 r. był brany pod uwagę do dalszej służby na stanowisku pierwszego zastępcy komendanta Policji w Warszawie. We wrześniu obejmuje kierownictwo zorganizowanego przy komendzie okręgowej referatu do walki z terrorem na terenie Warszawy W 1933 r. był Prezesem Zarządu Kasy Samopomocy Oficerów P.P. i Urzędników Kancelaryjnych P.P. - w stopniu nadkomisarza. Po odejściu z P.P. ? pracował na stanowisku naczelnika w Ministerstwie Poczt i Telegrafów. Został pochowany na cmentarzu w Piasecznie.

Litwiński Robert, Policja Państwowa Województwa Lubelskiego w czasie wojny polsko-radzieckiej 1920 r., Rocznik Chełmski, t.2, 1996, str.207-229;Litwiński Robert, Policja Państwowa w powiecie chełmskim w latach 1919-1939, Rocznik Chełmski, t.6, 2000, str.89-110; Gazeta Policji Państwowej nr 36 z 4 września 1920 r. str. 11;Gazeta Policji Państwowej nr 34 z 1921 r. str. 11;Słowo Pomorskie nr 104 z dnia 05.05.1925 r. str. 1;Gazeta Polska z 05.08.1925 r.str. 1, Orędownik Ostrowski nr 62 z dnia 4.08.1925 r.str.2;Słowo Pomorskie nr 30 z dnia 07.02.1926 r. str. 12;Słowo Polskie, nr 284 Lwów 16.10.1931 str. 7; Nowiny Codzienne nr 138 z 8 września 1932 r. str. 3; Kurjer Warszawski z 15 .10.1932 r. str. 2;Słowo Pomorskie nr 153 z 8 lipca 1934 r.str. 3;Przegląd Kresowy.Pismo tygodniowe, nr 18 z dnia 18 lipca 1990 r. str.7; Kalisia Nowa nr 8/9/10 z 2007 r. str. 12-15; http://wykaz.muzeumpilsudski.pl/wykaz-legionistow/wykaz/legionista/12302-kotlarewicz; https://www.myheritage.pl/family-1_1000167_77764653_77764653/kotlarewicz-jan-zygmunt-kotlarewicz-kotlarz-serafina-kotlarewicz-zduszakow; https://www.geni.com/people/Jan-Kotlarewicz/6000000014692316997